Surp Giregos Kilisesi

Çocukluğumuzun geçtiği eski adıyla gavur mahallesinde bulunmaktadır.Uzun yıllar önce orada yaşayan son ermeni asıllı Anton dayıyı sonsuzluğa uğurladıktan sonra iyice sahipsiz kalmıştır.Son yıllarda yapılan restorasyon ile güzelliği ortaya çıkmıştır.Yaşanan sur olaylarından sonra kilisenin bulunduğu sokağa giriş kapalıdır.Anılarımız manevi değerlerimiz daracık sokakların enkazında birer birer kaybolup gitmiştir.Hiç unutmam sıcak bir yaz günü kapımın önünü sularken bir yerli turist kafilesi sokağa girer girmez hafif rüzgarın esintisi ile serinleyen havada işte doğal klima diye espri yapmıştı.Kapının eşiğinde bir süre soluklanan kafile ile kısa bir sohbetim olmuştu.Çay ikram etmiştik dızolara dikkat etmelerini söyledikten sonra vedalaştık.Nice güzel buluşmalar hayatlara dair kısa hikayeler çok dinledik. o sokaklardan koparılışımız içimizde hep bir yara olup kalmıştır.

Ortadoğunun en büyük taş kilisesi, görülmesi gerek ama şu anda sokağa çıkma yasağı nedeniyle ziyaret edilemiyor

1600lü yıllarda inşa edilen ve ermeni cemaatinin ortadoğudaki en büyük kilisesidir. 1881 yılında çıkan bir yangında tamamen yanmış ve iki sene sonra yeniden yapılarak ibadete açılmış. 1. Dünya Savaşı sırasında Alman askerlerinin karargâhı olarak kullanılmış. Çan kulesi birinci dünya savaşından hemen önce yıldırım düşmesi sebebiyle yıkılmış sonrasında büyük bir çan kulesi yapılmış ise de kule dört ayaklı minareden yüksek yapıldığından 1916 yılında yıktırılmış. Yıllarca depo olarak kullanılmış akabinde 1960lı yıllarda ermeni cemaatine teslim edilmiş. Yeni çan kulesi ise önceki çan kulesinin benzeri olarak 2012 yılında moskovada özel olarak yapılarak getirtilmiş.Kilisenin bahçesinde çay, kahve ya da şarap içebileceğiniz bir kafe bulunuyor. Şarapları çok güzel mutlaka bir şişe evinize götürün.

Çok güzel mutlaka görülmesi gereken bir yer

Keldani Kilisesine bitişik, 2015 Sur hendek olayları sırasında roket ve bombalarla tahrip edilen kilisenin 7 yıl süren tadilatı daha iki hafta önce bitmiş, içindeki kafe ve mağazalarla ibadete ve ziyarete açılmış. Ortadoğu'nun en büyük Ermeni kilisesi olarak bilinen kilisenin içi insana huzur verecek şekilde gerçekten çok geniş ve ferah. 1376'da Aziz Giragos adına yapılmış. Azize Julitta, imparator Diocletian zamanında (284-305) Hristiyanlara karşı yapılan eziyetler sonucu 3 yaşındaki oğlu Kyrikos / Giragos ile Konya'dan (İconium) önce Lycaonia bölgesine, oradan da Tarsus'a gitmiş. Burada da süren eziyet tutuklama ve işkencelerle devam ederken şehrin valisi Alexander ve yargıcına itiraz edip ayaklarını tekmeleyen Giragos yargıcın ittirmesi sonucu düşüp taşlara çarparak ölmüş. Julitta ise kafası kesilerek 304'te idam edilmiş.

Yakın zamana kadar kilise harabe haldeydi. Kültür Bakanlığı tarafından restore edildi.

Kimi yorumlarda belirtildiği gibi TC Kültür Bakanlığı tarafından değil, Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı, duyarlı sivil toplum örgütleri ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesinin işbirliğiyle, beş milyon tl harcanarak aslına uygun şekilde restore edildi. Kilisenin restorasyonu, 2015 yılında Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü’ne (Europa Nostra) layık görülmüştü. Ortadoğu'nun en büyük Ermeni cemaati kilisesidir. Altı yüz yıllık bir kilisedir. 1914 yılında çan kulesi çevredeki minarelerden uzun olduğu gerekçesiyle top atışlarıyla yıkılmıştır. 2015 yılında başlayan çatışma süreciyle birlikte kilise ağır hasar görmüştür.

Güzel bir ibadet yeri. Çarşı içinde.

Harika bir restorasyon geçirmiş.

Son yapılan restorasyonla çok güzel olmuş özellikle resimler Ve taş işlemeciliği mükemmel Diyarbakır’a gelince mutlaka gidilmesi gereken tarihi mekan..