Samatya Süryani Kilisesi

Kulesi, çanı, duvarları bir tanıklık yapıyor. Tarihte büyük acılar yaşamış halkların üzüntüsü var üzerinde. Konuklarına özlemle bakan bir yapı. Güzel ülkemin hüzünlü kiliselerinden.

Güzel bir bahçesi olan yapı. Cemaat azaldığı için her zaman açık olmadığını öğrendik.

Samatya'da çok bilinen bir kilise. İçeri almamışlardı. Muhtemelen ziyaret saati değildi.

Kültürel mirasını semtinizneresi bulunması bizim için ayrıcalık

Narlıkapı Caddesi, sur dışında, sur Kulesi üstünde yazılar ve yerde mezar taşları var.

Müslüman olmayan kardeşlerimiz için uygun bir yer

Bu kilise “Panaia Perivlebdos” (Surp Asdvadzadzin, Azize Meryem Ana) adlı Bizans manastırı üzerine inşa edilmiştir. Osmanlı uyruğundaki Müslümanlar tarafından ise, altındaki ayazma ve büyük sarnıç sebebiyle “Sulu Manastır” olarak anılırdı. Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethinden sonra köylerden İstanbul’a göç ettirilen Ermenileri Samatya’ya yerleştirdi. 1461’de ise Bursa Ermenileri Ruhani Önderi Episkopos Hovagim’i İstanbul’a getirterek “Ermeni Patriği” olarak tanıdı. Buradaki Rumlara ait olan ve Ermenilere teslim edilen Kilise, 1641 yılına kadar Patriklik Merkez Kilisesi olarak kullanıldı. 1660’da vuku bulan yangın kilisenin yarısını harab etti ve 1722’de Patrik Hovhannes Golod zamanında Hassa Mimarı Melidon Kalfa Araboğlu tarafından üç kilise ile birlikte yeniden inşa edildi. Yalnız bunlar 1782’deki yangında kül oldular. Kilise 1804’te Bayburtlu Patrik Hovhannes XI.’un döneminde restore edildi. Daha sonra, 1832’de Mimar Hagop Amira Güllabyan ve Mimar Minas Kalfa’nın çabalarıyla tekrar restore edildi. Fakat 1866’daki yangında kilise ve onun bitişiğindeki Sahakyan Nunyan ve Vartuhyan karma okulları kül oldu. Nihayet 1885’te Mikayel ve Hovhannes Hagopyan kardeşlerin maddi desteği ve Bedros Nemtze’nin mimarlığında, okul kargir olarak yeniden inşa edildi. Kilisenin yüksek bir çan kulesi bulunmaktadır. Son restorasyonu ise 2006 yılında yapılmış ve Patrik Mesrob II. Hazretleri tarafından ibadete açılmıştır.Kilise’nin avlusunda gömülü olan bazı hayırseverler şunlardır:Mikayel Efendi Hagopyan 1831-1904Diruhi M. Hagopyan 1851-1919Beyazci Manug Ağa Mınagyan 1818-1878Gümüşçü Kasbar Efendi Haçaduryan 1796-1872Mikayel Haçaduryan (Gümüşyan) 1848-1872

Fotoğraftaki kilise Aya triada kilisesi ve kumkapı tarafında.

Ailemle cocuklugum bu kilisede gecti hayatimda en mutlu yillarim ve anilarimdi